Từ ngày 30/4-1/5/2022, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio đã có chuyến thăm chính thức tới Việt Nam. Đương kim Tổng Thư ký Liên minh Nghị sỹ hữu nghị Nhật - Việt, Thủ tướng Kishida Fumio đã có hơn 20 năm là thành viên của Liên minh Nghị sỹ hữu nghị Nhật - Việt và đây là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của ông của trên cương vị Thủ tướng Nhật Bản.

Trong thời gian thăm Việt Nam, Thủ tướng Kishida Fumio đã tiến hành nhiều hoạt động quan trọng như đặt vòng hoa và vào viếng lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, trồng cây lưu niệm, dự cuộc hội đàm cấp nguyên thủ với Thủ tướng Phạm Minh Chính, trao đổi các văn kiện hợp tác, gặp gỡ báo chí, dự Hội thảo hợp tác hai nước trong đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Thủ tướng Kishida cũng đã đến chào xã giao Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, hội kiến Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.

Trong chuyến thăm Việt Nam lần này, về quan hệ song phương, Thủ tướng Kishida đã nhấn mạnh các nội dung như: Hợp tác kinh tế, Trao đổi nguồn nhân lực, Hợp tác về các vấn đề chung của cộng đồng quốc tế, an ninh - quốc phòng và hướng tới dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước.

• Cụ thể, trong lĩnh vực hợp tác kinh tế, Thủ tướng Kishida tuyên bố sẽ đẩy mạnh hơn nữa hợp tác giữa hai nước trong những lĩnh vực trọng điểm bao gồm đa dạng hóa chuỗi cung ứng, chuyển đổi kỹ thuật số (デジタルトランスフォーメーション) và đổi mới công nghệ.
• Về trao đổi nguồn nhân lực, Thủ tướng hai nước Nhật Bản và Việt Nam đã nhất trí về các vấn đề liên quan đến thực tập sinh, nguồn nhân lực đóng vai trò quan trọng đối với kinh tế xã hội của hai nước, khẳng định sẽ nỗ lực giải quyết các vấn đề tồn đọng như bỏ trốn, lưu trú bất hợp pháp, công ty trung gian môi giới lao động trái đạo đức (悪質なブローカーの介在)..., đồng ý xây dựng một nền tảng trao đổi, tiếp nhận các thực tập sinh kỹ năng.
• Liên quan đến hợp tác về các vấn đề chung của cộng đồng quốc tế, Thủ tướng Kishida Fumio cũng giới thiệu "Sáng kiến Cộng đồng phát thải ròng bằng 0 Châu Á" (「アジア・ゼロエミッション共同体構想」). Về phần mình, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã bày tỏ mong muốn tăng cường hợp tác với Nhật Bản trong các vấn đề chung của cộng đồng quốc tế như biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai, đồng thời bày tỏ sự đánh giá cao và kỳ vọng vào việc hỗ trợ từ Nhật Bản. Hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí bắt đầu sự hợp tác trong lĩnh vực an ninh kinh tế, cải tổ Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và hiện thực hóa một thế giới không có vũ khí hạt nhân.
• Liên quan đến hợp tác an ninh- quốc phòng, Thủ tướng Kishida tuyên bố sẽ hỗ trợ xây dựng năng lực an ninh mạng cho quân đội Việt Nam và nâng cao năng lực an ninh hàng hải. Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao sự hỗ trợ của Nhật Bản và mong muốn tiếp tục sự hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực này.
• Liên quan đến việc kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản, hai nhà lãnh đạo đã nhất trí thành lập ủy ban điều hành kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Nhật Bản và Việt Nam vào năm tới và cùng phối hợp để dịp kỷ niệm vào năm 2023 sẽ là dấu mốc mở ra một kỷ nguyên mới trong quan hệ giữa hai quốc gia. Bên cạnh đó, Thủ tướng hai nước cũng đã trao đổi một số nội dung về tình hình khu vực và quốc tế.
• Liên quan đến vấn đề Ukraine, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chia sẻ quan điểm toàn diện của Việt Nam về vấn đề hòa bình, kêu gọi các bên kiên trì thúc đẩy đối thoại, đàm phán để tìm giải pháp hòa bình lâu dài, khẳng định Việt Nam hết sức coi trọng vấn đề nhân đạo. Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đã thông báo việc Việt Nam sẽ hỗ trợ nhân đạo 500.000 USD cho Ukraine thông qua các tổ chức nhân đạo quốc tế và Thủ tướng Kishida Fumio rất hoan nghênh quyết định này của Việt Nam.
• Về vấn đề Biển Đông, hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm an toàn, tự do hàng hải, hàng không, giải quyết các tranh chấp, bất đồng bằng biện pháp hòa bình,, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, trên cơ sở luật pháp quốc tế bao gồm Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển.
• Về Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Thủ tướng Kishida Fumio khẳng định, Nhật Bản sẽ bảo vệ tinh thần và nguyên tắc của CPTPP. Hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí sẽ cùng nhau hướng tới việc thực hiện đầy đủ Hiệp định RCEP. Ngoài ra, Thủ tướng Kishida cho biết Nhật Bản đã hổ trợ 150 triệu Yên cho Quỹ Phát triển ACMECS cho hợp tác Mekong – Nhật Bản và Thủ tướng Phạm Minh Chính đã bày tỏ sự cảm ơn sự đóng góp tích cực này của Nhật Bản. Hai nhà lãnh đạo cũng đã nhất trí tiếp tục hợp tác chặt chẽ vì sự phát triển của khu vực Mekong.

Kết thúc tốt đẹp chuyến thăm Việt Nam, Thủ tướng Kishida đã cảm ơn sự đón tiếp nồng hậu của Chính phủ và nhân dân Việt Nam. Chuyến thăm này diễn ra trong bối cảnh quan hệ hai nước đang ở giai đoạn tốt đẹp nhất kể từ trước đến nay, đồng thời góp phần đưa quan hệ hai nước đi vào chiều sâu, tiếp tục phát triển tốt đẹp, hiệu quả trên nhiều lĩnh vực./.

TS. Đỗ Thị Ánh

Trung tâm Nghiên cứu Nhật Bản, Viện nghiên cứu Đông Bắc Á

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]https://www.mofa.go.jp/mofaj/s_sa/sea1/vn/page4_005581.html, Truy cập 09/05/2022

[2] https://www3.nhk.or.jp/news/html/20220430/k10013606651000.html, Truy cập 09/05/2022

[3] https://www.jetro.go.jp/biznews/2022/05/eb1f7eb9fe6d4efe.html, Truy cập 09/05/2022

[4] https://newsdig.tbs.co.jp/articles/-/35408, Truy cập 09/05/2022

[5]https://www.vietnamplus.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-hoi-dam-voi-thu-tuong-nhat-ban-kishida-fumio/787793.vnp, Truy cập 09/05/2022