Ngày 28/12/2015, ngay sau khi hai ngoại trưởng Fumio Kishida và Yun Byung-se hội đàm và đạt được thỏa thuận Nhật – Hàn về vấn đề “phụ nữ mua vui”, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã có cuộc hội đàm qua điện thoại trong khoảng 15 phút với Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye. Ngoài hai nhà lãnh đạo, phía Nhật Bản còn có ông Yoshihide Suga, Chánh văn phòng Nội các; ông Koichi Hagyuda, Phó Chánh văn phòng Nội các; ông Hiroshige Seko, Phó Chánh văn phòng Nội các; ông Shotaro Yachi, Tổng thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC); Ông Eiichi Hasegawa, Cố vấn đặc biệt của Thủ tướng Chính phủ Nhật Bản, ông Akitaka Saiki, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao có mặt trong suốt cuộc điện đàm.

Hai nhà lãnh đạo đã khẳng định và đánh giá cao thực tế là chính phủ đã đạt được thỏa thuận về các vấn đề nô lệ tình dục trong chiến tranh, sau khi hai bên tiến hành các cuộc hội đàm sau khi cuộc họp thượng đỉnh Nhật Bản-Hàn Quốc được tổ chức nhân dịp hội nghị thượng đỉnh Nhật Bản-Trung Quốc-Hàn Quốc trong tháng 11 năm 2015.

Với tư cách là Thủ tướng Nhật Bản, ông Abe một lần nữa bày tỏ lời xin lỗi và sự thương cảm chân thành nhất của mình đối với tất cả những người phụ nữ đã trải qua những nỗi đau vô hạn và chịu đựng những vết thương về thể chất và tinh thần to lớn khi trở thành nô lệ tình dục. Đồng thời, ông tuyên bố Nhật Bản tiếp tục khẳng định rằng đối với những vấn đề liên quan đến quyền sở hữu và yêu cầu bồi thường giữa Nhật Bản và Hàn Quốc, bao gồm cả các vấn đề về nô lệ tình dục, đã được giải quyết hoàn toàn và dứt khoát thông qua Thỏa thuận hợp tác kinh tế và giải quyết bồi thường năm 1965, Thủ tướng Abe thể hiện sự vui mừng khi vấn đề nô lệ tình dục đã được giải quyết "dứt khoát và triệt để" với thỏa thuận này.

Tổng thống Park đánh giá cao thực tế là thỏa thuận cuối cùng về vấn đề nô lệ tình dục đã đạt được trong cuộc họp các bộ trưởng ngoại giao 'và bày tỏ rằng bà kỳ vọng cả hai bên sẽ tiếp tục xây dựng một mối quan hệ Hàn Quốc-Nhật Bản mới.

Hai nhà lãnh đạo khẳng định rằng họ sẽ chịu trách nhiệm với tư cách là những nhà lãnh đạo để thực hiện thỏa thuận này, và rằng họ sẽ giải quyết các vấn đề khác nhau dựa trên tinh thần của thỏa thuận này. Hai bên khẳng định tầm quan trọng của việc nhìn về phía trước trong quan hệ Nhật Bản-Hàn Quốc bằng cách tăng cường hợp tác giữa hai nước trên nhiều lĩnh vực như an ninh, trao đổi con người và  kinh tế[1].

Cũng trong ngày 28/12/2015, Tổng thống Park Geun-hye đã có bài phát biểu toàn dân về vấn đề phụ nữ mua vui. Bà Park mong muốn những nạn nhân của chế độ nô lệ tình dục và người dân Hàn Quốc hiểu rằng Chính phủ đã tiến hành đàm phán trên quan điểm toàn cục vì sự cải thiện quan hệ Hàn-Nhật. Bà cam kết sẽ xây dựng một đất nước mà trong đó không còn người dân nào phải chịu đau khổ thêm nữa.

Trong thời gian qua, Chính phủ đương nhiệm đã nỗ lực hết sức để đẩy nhanh đàm phán về vấn đề phụ nữ bị ép mua vui do cân nhắc tới tính cấp thiết của vấn đề này đó là các nạn nhân đều tuổi đã cao, chỉ riêng trong năm 2015 đã có chín người qua đời. Bà Park bày tỏ hy vọng nội dung nhất trí vừa đạt được sẽ làm dịu bớt vết thương lòng của các cụ bà. Ngoài ra, thỏa thuận Hàn - Nhật lần này sẽ là một cơ hội để khắc ghi những nỗi đau của các nạn nhân cho thế hệ mai sau, để những sự việc tương tự như vậy sẽ không bao giờ lặp lại nữa[2].

Thực tế tại Hàn Quốc vẫn tồn tại những phản ứng trái chiều về thỏa thuận này. Nội bộ đảng cầm quyền Thế giới mới có ý kiến chỉ trích rằng Chính phủ đương nhiệm đã không trao đổi ý kiến đầy đủ với các nạn nhân của chế độ nô lệ tình dục thời chiến trong quá trình đàm phán với phía Nhật Bản để giải quyết vấn đề này.

Nghị sĩ Chung Byung-kook của đảng cầm quyền Thế giới mới cho rằng điều đáng tiếc là Chính phủ đã không trao đổi kỹ càng với các cụ bà là nạn nhân của chế độ nô lệ tình dục trong quá trình đàm phán. Vấn đề phụ nữ mua vui chỉ có thể được cho là giải quyết xong xuôi khi phương án giải quyết này được các nạn nhân chấp thuận. Trong quá trình thực thi thỏa thuận tới đây, Chính phủ sẽ cần phải trao đổi tích cực hơn với các nạn nhân.

Nghị sĩ Kim Eul-dong của đảng Thế giới mới cũng nói rằng mặc dù Seoul và Tokyo đã đạt được nhất trí nhưng vấn đề người phụ nữ bị ép mua vui vẫn chưa kết thúc. Ông Kim đề nghị Chính phủ cần nỗ lực hơn nữa để có thể thuyết phục các nạn nhân chấp nhận lời xin lỗi của Tokyo, hàn gắn được vết thương tinh thần[3].

Về phía Mỹ, Washington hoan nghênh thỏa thuận mang tính lịch sử giữa Nhật Bản và Hàn Quốc liên quan tới vấn đề “Phụ nữ mua vui”. Bộ trưởng Bộ ngoại giao Mỹ, ông John Kerry đã ra một tuyên bố nói rằng Nhật Bản và Hàn Quốc đã nói rõ rằng thông qua việc thực thi thỏa thuận này, cuối cùng họ đã có thể giải quyết được và không bao giờ nhắc với vấn đề này nữa. Mỹ hoan nghênh việc hai bên đã đạt thỏa thuận liên quan tới vấn đề lịch sử nhạy cảm giữa hai nước. Bà Susan Rice, cố vấn An ninh Quốc gia của Mỹ cũng ra tuyên bố hoan nghênh lãnh đạo hai nước đã dũng cảm và có tầm nhìn để đạt được một thỏa thuận vĩnh viễn cho một vấn đề khó khăn. Bà nói Mỹ hy vọng sẽ tăng cường hợp tác với cả hai nước trong nhiều lĩnh vực của khu vực và thế giới cũng như tiến tới việc hợp tác an ninh giữa ba nước[4].

Mặc dù còn có những ý kiến khác nhau, nhưng có thể nói thỏa thuận Nhật - Hàn lần này là một bước tiến ngoại giao lớn của hai bên. Thỏa thuận là cơ sở để Nhật Bản và Hàn Quốc làm giảm bất đồng, tăng cường thấu hiểu nhau hơn cùng đóng góp cho hòa bình và thịnh vượng của khu vực.

Phạm Thị Nhung, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á

[1] Japan-ROK summit telephone call

Tài liệu do Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam cung cấp

[2]Tổng thống Hàn Quốc ra thông điệp toàn dân về vấn đề nô lệ tình dục thời chiến

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?lang=v&id=Po&No=30176&current_page=2

[3] "Chính phủ đã thiếu thảo luận với các nạn nhân khi đàm phán vấn đề phụ nữ mua vui"

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?lang=v&id=Po&No=30188&current_page=

[4] Tin NHK ngày 29/12/2015

http://www3.nhk.or.jp/nhkworld/vi/