2. Một số giải pháp khắc phục của chính phủ Nhật Bản

2.1. Chương trình kích cầu du lịch nội địa “Go To Travel”

Chương trình kích cầu du lịch nội địa “Go To Travel” được Chính phủ Nhật Bản công bố từ cuối tháng 7 năm 2020 nhằm vực dậy ngành du lịch của đất nước “Mặt trời mọc” đang bị “tấn công nặng nề” bởi các lệnh hạn chế đi lại nhằm ngặn chặn sự lây lan của Covid-19. Chiến dịch “Go To” là một sáng kiến trị giá 1,7 nghìn tỷ yên bao gồm các lĩnh vực du lịch, ẩm thực và giải trí nhằm giúp kích thích nền kinh tế Nhật Bản đang trong đà suy thoái vì Covid-19. “Go To Travel” là một chương trình nằm trong chiến dịch bốn phần nhằm thúc đẩy ngành công nghiệp địa phương bị ảnh hưởng đáng kể bởi đại dịch - những phần khác là Go To Eat, Go To Event và Go To Shotengai (phố mua sắm).

Đối tượng của “Go To Travel” là tất cả người dân, gồm cả người nước ngoài đang sinh sống tại Nhật Bản. Theo đó, chương trình “Go To Travel” tài trợ tới 50% chi phí đi lại cho các chuyến đi trong nước, gồm các chuyến đi qua đêm và trong ngày (giới hạn 20.000 yên /người /đêm và 10.000 yên /người /ngày), bao gồm phí ăn ở và phí vận chuyển . Chính phủ Nhật Bản sẽ trợ cấp 35% tổng chi phí; 15% còn lại là phiếu giảm giá có thể được sử dụng tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ khách sạn, tham quan và mua sắm có đăng ký tham gia chương trình này. Với ưu đãi tuyệt vời thông qua Go To Travel, Japan Rail cũng đã tham gia giảm giá lớn cho nhiều dịch vụ Shinkansen và thẻ 3 ngày mới, chỉ dành cho những người mang hộ chiếu

nước ngoài^[1].

Theo báo cáo của Bộ Đất đai, Giao thông và Hạ tầng cơ sở, thống kê trong tháng 8 năm 2020, số người nghỉ trọ được hỗ trợ từ chính sách kích cầu du lịch "Go to travel" của Chính phủ là 13,39 triệu người tương đương với trên 20% so với thời điểm trước khi dịch bùng phát và đang có xu hướng gia tăng và có trên 22.000 doanh nghiệp kinh doanh nghỉ trọ, chiếm trên 63% tổng số doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực này, đã tham gia chiến dịch kích cầu du lịch^[2].

2.2. Chính phủ hỗ trợ ngân sách cho các khách sạn, nhà trọ và khu du lịch

Trong bối cảnh nhu cầu đi lại bị hạn chế, các cơ sở lưu trú, cơ sở du lịch, lữ hành buộc phải giảm quy mô kinh doanh, nghỉ việc, đóng cửa. Điều này góp phần cải cách cơ cấu ngành du lịch trước những thay đổi của thị trường. Để hỗ trợ việc phục hồi các khách sạn, nhà trọ và các khu du lịch, chính phủ Nhật Bản đã chi 55 tỷ yên trong ngân sách bổ sung thứ ba cho tài khóa 2020.

Chương trình trợ cấp này có thể được sử dụng để cải thiện các cơ sở du lịch địa phương (chỗ ở, đồ ăn thức uống, quà lưu niệm, v.v. ) để một số lượng nhỏ du khách có thể ở tại các điểm đến du lịch mà không tập trung quá đông tại một địa điểm^[3]. Các khu du lịch có thể dỡ bỏ những ngôi nhà bỏ hoang đang ngày càng gia tăng do thảm họa COVID-19 nhằm cải thiện cảnh quan đường phố nếu chúng làm giảm sức hấp dẫn của các khu du lịch. các khách sạn, nhà trọ và các khu du lịch cũng có thể thúc đẩy các dự án trình diễn với sự hợp tác của các công ty vận tải và du lịch.

2.3. Đổi mới mô hình du lịch MICE

MICE nơi tập trung đông người cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Theo Tổ chức Du lịch Quốc gia Nhật Bản, 2589 hội nghị quốc tế đã được tổ chức tại Nhật Bản vào năm 2019 và 28 hội nghị vào năm 2020. Các hội nghị quốc tế được tổ chức trực tuyến vào năm 2020, nhưng Đại hội lần thứ 14 của Liên hợp quốc về Phòng chống tội phạm và Tư pháp hình sự (Đại hội Kyoto) được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế Kyoto từ ngày 7 tháng 3 đến ngày 12 tháng 3 năm 2021. Đây là lần đầu tiên có quy mô lớn đầu tiên của Nhật Bản. - hội nghị quốc tế với khoảng 5600 đại biểu với 152 quốc gia và vùng lãnh thổ. Theo thông báo của Liên hợp quốc, khoảng 4200 người tham gia đã trực tuyến và khoảng 160 đại diện từ 13 quốc gia và nhân viên Liên hợp quốc đã đến thăm Nhật Bản. Tất cả những người tham gia ở Kyoto có nghĩa vụ phải thực hiện PCR, và những đại biểu nước ngoài sẽ ở tại các khách sạn và địa điểm chuyên dụng và bị cấm ra ngoài. Tại địa điểm, các cuộc tiếp xúc như bắt tay bị cấm và có đội ngũ y tế túc trực. Nhờ các biện pháp này những đại biểu tham gia được báo cáo là không mắc bệnh truyền nhiễm^[4]. Dựa trên những kinh nghiệm và xu hướng này ở các nước khác, Cơ quan Du lịch Nhật Bản đã bắt đầu hỗ trợ các hội nghị quốc tế của Nhật Bản và các tổ chức khác để đạt được chứng nhận “GBAC STAR”^[5], một hệ thống công nhận quốc tế, để hình dung các biện pháp chống lại các bệnh truyền nhiễm và nội dung của các biện pháp có thể được người tổ chức hội nghị so sánh và thảo luận.

2.3. Tour du lịch thực tế ảo

Khi đại dịch bùng phát trên- toàn cầu, hàng loạt các điểm đến hấp dẫn buộc phải đóng cửa. Điều này khiến nền du lịch bị ảnh hưởng nặng nề. Đứng trước thách thức mới do Covid-19 mang lại, nhiều công ty tại Nhật Bản đang triển khai các tour du lịch trực tuyến thông qua việc mô phỏng trải nghiệm của một chuyến đi thực tế. Với giao diện sinh động, chất lượng âm thanh tương đối tốt, những chuyến tham quan ảo là giải pháp giúp người yêu thích xê dịch vơi bớt "cơn khát" du lịch. Với giá từ 2.000 yên (18 USD), du khách có thể tham quan khu phố cổ Asakusa kéo dài một giờ do công ty Tokyo Localized thực hiện. Chuyến đi sẽ đưa người xem đến những con phố nhỏ hẹp của Asakusa, một trong 6 quận Geisha còn lại ở Tokyo.

Du khách có thể yêu cầu các chuyến tham quan trực tuyến đến những địa điểm khác thông qua Japan Online Tour. Giá vé là 150 USD/giờ, cộng với phí di chuyển từ Kobe. Người xem còn có cơ hội ghé qua khu vực Shibuya ở Tokyo, nơi được biết đến là một trong những giao lộ đông đúc nhất trên thế giới, với khoảng 3.000 người đi qua đây mỗi sáng. Các tour tham quan ảo hiếm khi đi kèm với quà lưu niệm, nhưng những vị khách đăng ký trải nghiệm sẽ được nhận một hộp quà trước khi lớp học Furoshiki (nghệ thuật gói quà bằng vải) bắt đầu. Gói các món đồ quý giá trong những tấm vải hình vuông là một truyền thống lâu đời của Nhật Bản. Lớp học trực tuyến kéo dài một giờ bằng tiếng Anh sẽ hướng dẫn những người tham gia cách gói quà và làm túi xách từ furoshiki. Chi phí là 10.000 yên (91 USD) bao gồm hai tấm vải Furoshiki và một cặp nhẫn.

Điểm nổi bật của những tour du lịch ảo tại xứ sở hoa anh đào là tìm hiểu về nghi lễ trà đạo. Tại đây, những nghệ nhân sẽ sử dụng Internet để giải thích về truyền thống uống trà của đất nước họ. Công ty trải nghiệm văn hóa Nhật Bản Maikoya tổ chức một lớp học kéo dài 45 phút qua ứng dụng Zoom với giá 44 USD. Người tham gia có thể học cách thưởng trà kiểu Nhật với sự hướng dẫn của các nghệ nhân trong trang phục truyền thống^[6].

2.3. Chương trình thử nghiệm mở cửa du lịch

Nhật Bản sẽ bắt đầu chương trình thử nghiệm mở cửa du lịch với số lượng tour hạn chế trong tháng 5 năm 2022, chuẩn bị cho việc mở cửa du lịch hoàn toàn. Theo đó, du khách đã được tiêm 3 mũi vaccine ngừa Covid-19 và đến từ các quốc gia gồm Mỹ, Australia, Thái Lan và Singapore sẽ được phép đăng ký tham gia các tour du lịch thử nghiệm nói trên. Những tour này sẽ được lên kế hoạch kỹ lưỡng giữa các bên gồm các công ty lữ hành và luôn phải có hướng dẫn viên phụ trách xuyên suốt toàn thời gian, nhằm chuẩn bị tốt nhất các tình huống khẩn cấp khi xuất hiện các ca lây nhiễm Covid-19. Hiện tại, các quy định về mở cửa biên giới đã được nới lỏng phần nào, cho phép sinh viên và một số người đến Nhật Bản vì mục đích công tác được phép nhập cảnh. Tuy nhiên, đối với du khách riêng lẻ thì vẫn còn nhiều hạn chế, dù những người đứng đầu ngành du lịch đã lên tiếng kêu gọi khởi động lại ngành công nghiệp không khói này, đặc biệt khi đồng Yên của Nhật Bản đang có dấu hiệu phục hồi sau mức sụt giảm lớn nhất trong vòng 20 năm qua.

Chính phủ Nhật Bản cũng đã quyết định tăng giới hạn trần số người nhập cảnh và nới lỏng các biện pháp cách ly. Theo đó, từ ngày 1/6, Chính phủ Nhật Bản sẽ tăng giới hạn nhập cảnh từ mức hiện tại là 10.000 người lên 20.000 người/ngày. Về việc nới lỏng các biện pháp cách ly, các quốc gia và vùng lãnh thổ sẽ được chia thành 3 nhóm, tùy thuộc vào tỷ lệ các ca nhập cảnh dương tính với Covid-19 trước đây. Người nhập cảnh đến từ những khu vực thuộc nhóm có nguy cơ thấp nhất sẽ được miễn xét nghiệm Covid-19 và tự cách ly, bất kể họ đã tiêm vaccine ngừa Covid-19 hay chưa. Dự kiến sẽ có khoảng 80% người nhập cảnh vào Nhật Bản sẽ được miễn xét nghiệm và cách ly^[7].

Tóm lại:Đại dịch Covid-19 có thể không phải “kẻ hủy diệt” mà nó đặt ngành “công nghiệp không khói” vào thế buộc phải chuyển mình, thậm chí thúc đẩy các doanh nghiệp nhanh nhạy thích ứng với các tác động.Mặc dù COVID-19 là một rủi ro không mong muốn nhưng nhờ vậy mà nhiều người nhận ra du lịch là một phần giá trị của cuộc sống. COVID-19 cũng tạo cơ hội cho ngành du lịch và lữ hành nhận thức được những thiếu sót và lỗ hổng của họ. Để khắc phục điều này, một số chính quyền địa phương đang nỗ lực tạo ra các khu du lịch bền vững với mục đích giúp ngành du lịch phát triển xa hơn thay vì chỉ đơn giản là trở lại trạng thái trước COVID-19.

Trần Ngọc Nhật

Trung tâm nghiên cứu Nhật Bản, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Minh Châu, “Chính phủ Nhật Bản cấp tiền cho người dân đi du lịch trong nước”, báo tin tức, https://baotintuc.vn/the-gioi/chinh-phu-nhat-ban-cap-tien-cho-nguoi-dan-di-du-lich-trong-nuoc-20200527133445142.htm

2. Quang Hưng, “Hơn 13 triệu người Nhật tham gia chiến dịch "go to travel", vtv,https://vtv.vn/kinh-te/hon-13-trieu-nguoi-nhat-tham-gia-chien-dich-go-to-travel-2020091710172993.htm

3. Anh Minh, “Nhật Bản thí điểm đón 50 khách quốc tế đầu tiên", vnexpress, https://vnexpress.net/nhat-ban-thi-diem-don-50-khach-quoc-te-dau-tien-4465084.html

4. NorikoYagasaki, “Impact of COVID-19 on the Japanese travel market and the travel market of overseas visitors to Japan, and subsequent recovery”, Volume 45, Issue 4, 12/2021, Pages 451-458, https://doi.org/10.1016/j.iatssr.2021.11.008

5.  Monica Buchanan Pitrelli, “Missing Japan? Virtual tours come with shopping, drinks and souvenirs", cnbc, https://www.cnbc.com/2021/07/30/can-tourists-travel-to-japan-virtual-tours-make-it-feel-possible-.html

6.  Ministry of Land, Infrastructure, Transport and Tourism (2021), “White Paper on Land, Infrastructure, Transport and Tourism”, Ministry of Land, Infrastructure, Transport and Tourism.