1. Nhật Bản thâm hụt thương mại:

Thâm hụt thương mại của Nhật Bản tăng vọt lên 621,84 tỷ yên vào tháng 7 năm 2024 từ 61,33 tỷ yên trong cùng kỳ năm trước, cao hơn so với ước tính của thị trường về mức thâm hụt 330,7 tỷ yên. Đây là lần thứ năm thâm hụt trong năm 2024 vì nhập khẩu tăng nhanh hơn nhiều so với xuất khẩu. Mua hàng tăng 16,6% so với cùng kỳ năm ngoái, mức cao nhất kể từ tháng 1 năm 2023, lên mức cao nhất trong 19 tháng là 10.241.008 tỷ yên, vượt dự báo là 14,9%.(1) Đây là mức tăng nhập khẩu mạnh nhất kể từ tháng 1 năm 2023 với lượng nhập khẩu nhiên liệu khoáng sản tăng 12,0%, đặc biệt là dầu mỏ (12,7%) và khí hóa lỏng (19,6%). Ngoài ra, lượng mua máy móc điện tăng vọt 13,4%; điện thoại (47,1%); và các mặt hàng khác tăng vọt 21,5%, chủ yếu do quần áo (14,9%). Lượng mua hóa chất tăng vọt 22,8%, liên quan đến các sản phẩm y tế (45,5%). Nhập khẩu máy móc tăng 25,6%, được thúc đẩy bởi máy tính (44,8%). Nhập khẩu hàng sản xuất tăng 16,2%, dẫn đầu là kim loại màu (20,9%). Ngược lại, lượng hàng nhập khẩu thiết bị vận tải giảm 11,0%. Lượng mua tăng từ Hoa Kỳ (21,9%), Trung Quốc (20,8%), Đài Loan (1,7%), Hàn Quốc (21,7%), Thái Lan (10,9%), Indonesia (14,6%), Việt Nam (34,3%), Ấn Độ (47,1%), Úc (4,2%) và EU (10,8%); nhưng giảm từ Đức (-10,5%), Nga (-32,8%) và Nam Phi (-18,6%).(2)

Xuất khẩu từ Nhật Bản tăng 10,3% so với cùng kỳ năm ngoái lên mức cao nhất trong bảy tháng là 9.619,17 tỷ yên vào tháng 7 năm 2024, tăng tốc mạnh hơn so với mức tăng trưởng 5,4% trong tháng trước nhưng không đạt được mức dự báo của thị trường là 11,4%. Tuy nhiên, đây là tháng thứ 8 lượng hàng hóa xuất khẩu tăng, trong bối cảnh đồng yên yếu và sự phục hồi của ngành ô tô. Doanh số bán thiết bị vận tải tăng 5,7%, dẫn đầu là xe cơ giới (6,2%) và ô tô (5,9%). Ngoài ra, xuất khẩu máy móc tăng 5,0%, do máy móc bán dẫn (27,8%); và lượng hàng máy móc điện tăng vọt 14,2%, do chất bán dẫn (25,2%). Xuất khẩu các mặt hàng khác tăng vọt 19,3%; trong khi lượng hàng hóa sản xuất tăng 10,7%, do sắt và thép (10,3%). Doanh số bán hóa chất tăng 12,0%, do vật liệu nhựa (16,6%). Xuất khẩu tăng sang Hoa Kỳ (7,3%), Trung Quốc (7,2%), Hồng Kông (27,0%), Đài Loan (29,9%), Hàn Quốc (16,1%), Ấn Độ (29,0%) và Việt Nam (9,5%); nhưng giảm sang Thái Lan (-10,6%), Đức (-6,2%), Nga (-32,1%) và EU (-5,3%). (3)

2. Giá thực phẩm Nhật Bản tăng ít nhất kể từ năm 2022:

Giá thực phẩm tại Nhật Bản tăng 2,9% so với cùng kỳ năm trước vào tháng 7 năm 2024, giảm so với mức tăng 3,6% trong tháng trước và cho thấy mức tăng chậm nhất kể từ tháng 3 năm 2022. Chi phí tiếp tục giảm đối với rau tươi (5,2% so với 11,5% vào tháng 6), trái cây tươi (9,6% so với 13,7%), các sản phẩm từ sữa và trứng (0,1% so với 0,8%), ngũ cốc (4,2% so với 5,4%), bánh ngọt và kẹo (4,3% so với 5,0%), thực phẩm nấu chín (2,0% so với 2,4%), đồ uống có cồn (0,6% so với 1,5%); dầu, mỡ và gia vị (0,4% so với 0,5%). Trong khi đó, giá cá và hải sản ổn định sau khi tăng 0,4% vào tháng 6. Đồng thời, lạm phát tăng nhanh đối với thịt (3,7% so với 2,5%) và đồ uống (3,7% so với 3,4%).(4)

3. Tỷ lệ lạm phát hàng năm ở Nhật Bản vẫn ở mức cao:

Tỷ lệ lạm phát hàng năm tại Nhật Bản là 2,8% vào tháng 7 năm 2024, giữ nguyên trong tháng thứ ba liên tiếp trong khi vẫn ở mức cao nhất kể từ tháng 2. Giá điện tăng vọt, tăng nhiều nhất kể từ tháng 3 năm 1981 (22,3% so với 13,4% vào tháng 6); trong khi giá khí đốt tăng mạnh (7,4% so với 2,4%) sau khi trợ cấp năng lượng kết thúc hoàn toàn vào tháng 5. Đồng thời, giá cả tiếp tục tăng đối với thực phẩm (2,9% so với 3,6%), nhà ở (0,6% so với 0,6%), giao thông (1,2% so với 2,5%), đồ nội thất và đồ dùng gia đình (3,7% so với 3,7%), quần áo (2,2% so với 2,2%), chăm sóc sức khỏe (1,5% so với 1,4%), văn hóa (4,4% so với 5,6%). Ngược lại, chi phí giảm đối với giáo dục (-1,0% so với -1,0%) và truyền thông (-2,3% so với 1,3%). Trong khi đó, tỷ lệ lạm phát cơ bản đạt mức đỉnh năm tháng là 2,7% vào tháng 7, tăng tốc trong tháng thứ ba và duy trì kỳ vọng của thị trường rằng ngân hàng trung ương có thể tiếp tục tăng lãi suất. Hàng tháng, CPI tăng 0,2% vào tháng 7, mức thấp nhất trong ba tháng sau mức tăng 0,3% vào tháng 6.(5)

4. Giá sản xuất Nhật Bản đạt mức tăng cao nhất trong 11 tháng:

Giá sản xuất tại Nhật Bản tăng 3,0% so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng 7 năm 2024, sau khi tăng trưởng 2,9% trong tháng trước và phù hợp với ước tính của thị trường. Đây là tháng thứ 42 liên tiếp lạm phát của nhà sản xuất ở mức cao nhất kể từ tháng 8 năm 2023, trong bối cảnh chi phí thiết bị vận tải tiếp tục tăng (1,3% so với 1,4% vào tháng 6), đồ uống và thực phẩm (2,6% so với 2,7%), hóa chất (2,5% so với 2,1%), dầu mỏ và than đá (1,1% so với 4,6%), máy móc điện (2,6% so với 4,3%), máy móc sản xuất (2,9% so với 3,9%), sản phẩm kim loại (3,1% so với 3,8%), sản xuất khác (4,1% so với 4,0%), máy móc đa dụng (3,2% so với 3,3%), kim loại màu (18,5% so với 19,5%), máy móc phục vụ mục đích kinh doanh (2,7% so với 2,3%), thông tin (2,4% so với 2,8%) và sản phẩm nhựa (1,7% so với 1,2%). Đồng thời, chi phí sắt thép không đổi sau khi giảm nhẹ 0,3% vào tháng 6. Hàng tháng, giá sản xuất tăng 0,3% sau khi tăng 0,2% vào tháng 6.(6)

5. Chỉ số PMI tổng hợp của Nhật Bản tăng lên mức cao nhất trong 15 tháng

Chỉ số PMI tổng hợp của Ngân hàng trung ương Nhật Bản tăng lên 53,0 điểm vào tháng 8 năm 2024 từ mức 52,5 điểm cuối cùng vào tháng 7, cho thấy mức cao nhất kể từ tháng 5 năm 2023. Đây là lần tăng trưởng thứ bảy trong hoạt động của khu vực tư nhân trong năm cho đến nay, chủ yếu được hỗ trợ bởi sự tăng tốc của nền kinh tế dịch vụ khi lĩnh vực sản xuất tiếp tục thu hẹp. Các đơn đặt hàng mới tăng với tốc độ nhanh hơn, dẫn đầu là lĩnh vực dịch vụ. Trong khi đó, việc làm tiếp tục tăng mặc dù tốc độ tạo việc làm chậm lại. Doanh số bán hàng nước ngoài vẫn yếu với các đơn đặt hàng giảm với tốc độ nhanh hơn. Về phía chi phí, giá đầu vào tăng nhiều nhất trong 16 tháng nhưng lạm phát giá bán đạt mức thấp nhất kể từ tháng 11 năm 2023. Các dấu hiệu về áp lực biên lợi nhuận đã xuất hiện trong các nhà sản xuất và lĩnh vực dịch vụ vì các công ty đã hấp thụ một phần mức tăng giá để duy trì khả năng cạnh tranh và hỗ trợ doanh số bán hàng. Cuối cùng, tâm lý vẫn lạc quan nhưng mức độ lạc quan đã giảm xuống mức thấp nhất trong 19 tháng. (7)

6. Việt Nam và Nhật Bản hợp tác đào tạo nhân lực chất lượng cao ngành nông nghiệp

Ngày 21/8, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam phối hợp cùng Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức Diễn đàn Hợp tác nguồn nhân lực nông nghiệp chất lượng cao Việt Nam-Nhật Bản. Việt Nam và Nhật Bản đã có lịch sử hợp tác lâu dài và hiệu quả trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là nông nghiệp. Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức, Nhật Bản đã hỗ trợ Việt Nam trong việc áp dụng công nghệ và kỹ thuật hiện đại như xây dựng hệ thống thủy lợi, hệ thống tưới tiết kiệm, kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt tiên tiến, cũng như công nghệ chế biến, bảo quản sau thu hoạch. Trong đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, Nhật Bản cũng đã tổ chức, đào tạo tập huấn cho nhiều cán bộ, kỹ sư và nông dân Việt Nam, giúp nâng cao kiến thức và kỹ năng áp dụng các công nghệ mới vào sản xuất nông nghiệp. (8)

7. Nhật Bản đầu tư mạnh vào du lịch sinh thái cao cấp

Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã công bố kế hoạch đưa các khách sạn nghỉ dưỡng sang trọng đến 35 công viên quốc gia vào năm tài chính 2031 khi hệ thống công viên quốc gia kỷ niệm 100 năm thành lập. Chính phủ cũng có kế hoạch làm cho các công viên quốc gia hấp dẫn hơn bằng cách cải tạo các cơ sở hiện có và cung cấp các trải nghiệm thiên nhiên. Phát biểu tại một cuộc họp báo, Bộ trưởng Môi trường Shintaro Ito cho biết: “Chúng tôi đang hướng tới các công viên quốc gia đẳng cấp thế giới dựa trên sự hiểu biết của cộng đồng địa phương và ý tưởng bảo tồn môi trường, và vì mục đích này, chúng tôi sẽ thực hiện các dự án nhằm tăng sức hấp dẫn (của các công viên quốc gia) bằng cách sử dụng các nguồn lực của khu vực tư nhân”.(9)

Trần Ngọc Nhật, Trung tâm nghiên cứu Nhật Bản, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á

1. Japan Trade Gap Widens Sharply

https://tradingeconomics.com/japan/balance-of-trade

2. Japan Imports Hit 19-Month Peak

https://tradingeconomics.com/japan/imports-yoy

3. Japan Export Growth Below Estimates

https://tradingeconomics.com/japan/exports-yoy

4. Japan Food Prices Rise the Least Since 2022

https://tradingeconomics.com/japan/food-inflation

5. Japan Inflation Rate Stays at 2.8% for 3rd Month

https://tradingeconomics.com/japan/inflation-cpi

6. Japan Producer Prices Rise the Most in 11 Months

https://tradingeconomics.com/japan/producer-prices-change

7. Japan Composite PMI Rises to 15-Month Peak

https://tradingeconomics.com/japan/composite-pmi

8. Việt Nam và Nhật Bản tăng cường cơ hội hợp tác đào tạo nhân lực chất lượng cao ngành nông nghiệp

https://bnews.vn/viet-nam-va-nhat-ban-tang-cuong-co-hoi-hop-tac-dao-tao-nhan-luc-chat-luong-cao-nganh-nong-nghiep/344343.html

9. Nhật Bản đầu tư mạnh vào du lịch sinh thái cao cấp

https://bnews.vn/nhat-ban-dau-tu-manh-vao-du-lich-sinh-thai-cao-cap/343875.html