Trào lưu Nhật Bản ở nước ngoài được gọi là “Japan Cool” (Nhật Bản dễ thương). Bài viết này sẽ nói rõ hơn về tình hình phát triển các xí nghiệp trong lĩnh vực này ở nước ngoài.

Gần đây, Manga (truyện tranh) và Anime (phim hoạt hình) Nhật Bản rất được giới trẻ nước ngoài yêu thích. Ngành thời trang cũng rất được chú ý, các món ăn Nhật như Sushi… cũng được đánh giá tốt, là “món ăn có lợi cho sức khỏe”.
Tuy được yêu thích như vậy, nhưng sự phát triển ngành công nghiệp này ở nước ngoài chưa được tương xứng với tiềm năng của nó. Trong lĩnh vực Anime, các xí nghiệp vừa và nhỏ phát triển áp đảo, nên xuất khẩu của ngành công nghiệp mang tính liên kết này không mở rộng được. Hệ thống nhà hàng Nhật Bản tăng nhanh chóng ở nước ngoài cũng vậy, có rất nhiều nhà hàng không phải là của người Nhật.
Đối lập với sự đáng tiếc đó của Nhật Bản là sự tăng lên nhanh chóng của trào lưu Hàn Quốc ở từng nước châu Á.
Theo báo cáo của Bộ Kinh tế, công nghiệp và thương mại Nhật Bản thì ở các thị trường đĩa CD, DVD ở Singapo, Băng Cốc, Hồng Kông tràn ngập đĩa phim truyền hình Hàn Quốc và của các ca sĩ K-pop (viết tắt của Korea - pop). Ở Trung Quốc, các công ty thời trang Uniqlo của Hàn Quốc nhờ bán chạy nên cũng nhanh chóng mở rộng thêm quy mô.
Bên cạnh đó, nhờ phim truyền hình Hàn Quốc được yêu thích, nên thời trang của các ngôi sao Kanryu (ngôi sao điện ảnh nổi tiếng của Hàn Quốc) bán rất chạy, trở thành đòn bẩy cho các nhãn hiệu của Hàn Quốc. Hàn Quốc đang hướng tới kiểu kinh doanh bán chạy sản phẩm Hàn Quốc, xây dựng kết cấu nhà nước hợp tác cùng tư nhân. Tuy nhiên, Nhật Bản có lẽ đã mãn nguyện với trào lưu “Cool” (dễ thương) ở nước ngoài của mình, nên dường như thiếu đi sự nỗ lực và suy tính kỹ càng chăng?
Bộ Kinh tế, công nghiệp và thương mại Nhật Bản vào tháng 6-2010 vừa qua đã quyết định ra chính sách “Chiến lược quốc gia về công nghiệp văn hóa”, nhằm tạo vị trí cho trào lưu “Japan Cool” – được coi như bước khởi đầu tăng tính hiệu quả của nền kinh tế Nhật. Phải chăng đó là một sự thức tỉnh?
Chiến lược này hướng đến đối tượng là các xí nghiệp vừa và nhỏ vẫn chưa đủ vốn và bí quyết kinh doanh cần thiết để phát triển ở nước ngoài, sẽ chuẩn bị một nguồn kinh phí dồi dào để mua máy móc, trang bị kỹ thuật, nhằm chi viện toàn bộ, từ khâu phát triển sản phẩm đến việc ký kết các hợp đồng bán hàng ở nước ngoài. Người Nhật đang mong rằng chính sách này sẽ được thực thi đến nơi đến chốn.
Cho đến nay, chính phủ Nhật Bản tùy theo tình hình cụ thể, đã giao nhiệm vụ cho từng Bộ tương ứng như: việc phát triển công nghiệp liên quan đến “Japan Cool” giao cho Bộ Kinh tế, công nghiệp và thương mại, việc thúc đẩy giao lưu văn hoá giao cho Bộ Ngoại giao, quảng cáo ẩm thực Nhật Bản ở nước ngoài giao cho Bộ Nông - Lâm - Thuỷ sản…
Hiện nay, chưa thể nói rằng ấn tượng “hàng hoá cao cấp sản xuất tại Nhật Bản” là hàng hiệu đã hoàn toàn tạo lập được ở thị trường ở các nước Âu Mỹ, còn ở thị trường châu Á, có lẽ đã bị sức mạnh Hàn Quốc “càn quét”.
Chính vì vậy, không phải là từng Bộ riêng biệt, mà Nhật Bản cần kết hợp sức mạnh của các lĩnh vực đang bị chia riêng rẽ như thời trang, phim ảnh, văn hoá ẩm thực, truyện tranh…, và nếu rào cản của các Bộ vẫn còn khá cao, thì nhất thiết phải có sự xúc tiến về chính trị của Chính phủ Nhật Bản.
Nguồn: Bài “クール・ジャパン　海外の人気を成長に生かせ”, báo Yomiuri, ngày 30 tháng 8 năm 2010.
Thực hiện: Nguyễn Ngọc Phương Trang, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á.
Đăng Website Nghiên cứu Nhật Bản ngày:16-10-2010.


Nguồn tin
“クール・ジャパン　海外の人気を成長に生かせ”, báo Yomiuri, ngày 30 tháng 8 năm 2010