Thông tin về việc ông Kim Jong Il (69 tuổi) qua đời sáng 17/12, kết thúc 17 năm lãnh đạo đất nước đã được truyền hình Bắc Triều Tiên đưa lên sau khoảng 51 tiếng 30 phút. Phản ứng trước thông tin này, thủ tướng Nhật Bản, ông Noda đã triệu tập khẩn cấp Hội đồng An ninh nhà nước. Nhiều chính trị gia hàng đầu Nhật Bản đánh giá rằng, trong tình hình hiện tại do không thể loại trừ hoàn toàn khả năng xảy ra tranh chấp trong quá trình chuyển giao quyền lực tại Bắc Triều Tiên, những bất đồng trong nội bộ cầm quyền, sự nổi dậy của quân đội, làn sóng tị nạn của dân thường Bắc Triều Tiên đổ vào Nhật Bản trong trường hợp có biến, ...


Thông tin về việc ông Kim Jong Il (69 tuổi) qua đời sáng 17/12, kết thúc 17 năm lãnh đạo đất nước đã được truyền hình Bắc Triều Tiên đưa lên sau khoảng 51 tiếng 30 phút. Phản ứng trước thông tin này, thủ tướng Nhật Bản, ông Noda đã triệu tập khẩn cấp Hội đồng An ninh nhà nước. Nhiều chính trị gia hàng đầu Nhật Bản đánh giá rằng, trong tình hình hiện tại do không thể loại trừ hoàn toàn khả năng xảy ra tranh chấp trong quá trình chuyển giao quyền lực tại Bắc Triều Tiên, những bất đồng trong nội bộ cầm quyền, sự nổi dậy của quân đội, làn sóng tị nạn của dân thường Bắc Triều Tiên đổ vào Nhật Bản trong trường hợp có biến, ... vì thế Nhật Bản cần phải dốc toàn lực vào việc thu thập thông tin, nắm bắt tình hình đây để có những biện pháp dự phòng, ứng phó kịp thời, đầy đủ. Ngay sau đó Nhật Bản cũng đã tiến hành chia sẻ thông tin và phối hợp với các nước Mỹ, Hàn Quốc cũng như Trung Quốc và Nga về tình hình tại Bắc Triều Tiên.
Được biết những vấn đề chủ yếu tồn tại trong quan hệ Nhật – Triều vẫn là ‘vấn đề người Nhật bị bắt cóc từ thập niên 1970, 1980’, ‘phát triển vũ khí hạt nhân’ và ‘hệ thống tên lửa đạn đạo của Bắc Triều Tiên’. Liên quan đến kế hoạch phát triển tên lửa, báo điện tử Jiji.com của Nhật ngày 19/12 đã đưa tin, Bắc Triều Tiên vào sáng cùng ngày đã phóng đi tên lửa tầm ngắn về phía vùng biển của Nhật Bản. Một số quan chức chính phủ Nhật cũng xác nhận, vào sáng ngày 19/12, phía Bắc Triều đã từng phóng về phía biển Nhật Bản ít nhất 2 quả tên lửa đạn đạo (lúc 8 a.m. và sau 10 a.m.). Có thông tin cho biết, từ ngày 17/12 đã có tên lửa được phóng đi từ Bắc Triều Tiên. Hệ thống trinh sát điện tử RC135S của quân đội Mỹ cũng đã khẳng định việc quan sát được hoạt động của tên lửa Bắc Triều Tiên hướng về vùng biển Nhật Bản trong ngày 19/12. Theo nhận định bước đầu, nhiều khả năng tên lửa được phía Bắc Triều Tiên bắn đi là loại tên lửa có cự ly ngắn, nhưng vẫn có khả năng đây là tên lửa tầm trung Nodong, vì vậy Nhật Bản đã tiến hành phân tích khẩn cấp các yếu tố liên quan bao gồm cả điểm đáp của tên lửa. Sau đó Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ đều đã tuyên bố, việc phóng tên lửa của Bắc Triều Tiên nằm trong kế hoạch thử nghiệm tên lửa đã được định trước và không có liên quan đến việc nhà lãnh đạo của nước này, ông Kim Jong-il qua đời. Tuy nhiên Nhật Bản đã lập tức tăng cường an ninh tại vùng biển và các cơ sở hạt nhân của nước này. Theo Jiji.com, ngay trong ngày 19/12 cảnh sát biển Nhật Bản đã triển khai một lực lượng đặc nhiệm trên vùng biển Nhật Bản với nhiều tàu thuyền và máy bay tuần tra giám sát, đồng thời đặt các nhà máy điện hạt nhân của nước này trong tình trạng cảnh giác cao độ.
Liên quan đến đánh giá của báo chí và giới chuyên môn Nhật Bản về những tác động kinh tế tức thời sau sự qua đời của nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên, theo Asahi Shimbun 19/12, tâm lý lo ngại đối với sự ổn định của bán đảo Triều Tiên trước sự thay đổi chính quyền tại Bắc Triều Tiên đã lập tức tác động tới thị trường chứng khoán Tokyo, khi chỉ số Nikkei trong ngày đã sụt giảm mạnh xuống mức 8.296,12 Yên, thấp hơn giá đóng cửa hồi cuối tuần trước tới 102,6 yên (1,26%) và là mức thấp nhất trong vòng 3 tuần liên tiếp. Báo Sankei Biz cũng đưa tin về việc đồng Yên rớt mạnh xuống mức 78 yên/1 đô la Mỹ và xuất hiện động thái mua gom đồng đô la Mỹ trong một thời gian ngắn.
Về những tác động trung hạn đối với kinh tế Nhật Bản, báo Nikkei trích lời chủ tịch Keidanren cho rằng, ảnh hưởng kinh tế trực tiếp sau cái chết của lãnh tụ Bắc Hàn là không đáng kể, tuy nhiên do vấn đề chuyển giao quyền lực tại Bắc Triều Tiên cũng có liên hệ tới an ninh và hòa bình của Nhật Bản, vì vậy vẫn cần lưu ý tới những ảnh hưởng gián tiếp. Đi sâu vào những tác động trong thời gian tới đây, chuyên gia kinh tế của công ty chứng khoán SMBC Nikko đã chỉ ra nguy cơ về tâm lý muốn bán ra các tài sản có tính rủi ro cao như cổ phiếu và ngoại hối ngoài đô la Mỹ. Theo ông, diễn biến thiếu tích cực trên bán đảo Triều Tiên như tiến trình hòa giải hai miền Bắc-Nam bị đẩy lùi xa hơn sẽ có thể tác động lớn đến thị trường tài chính toàn cầu. Trong khi đó, nghiên cứu viên trưởng về lĩnh vực kinh tế của Viện nghiên cứu Nomura lại nhận định, do người kế nhiệm tại Bắc Triều đã được xác định, những chi tiết cụ thể khác thì vẫn thiếu rõ ràng, vì vậy mà một sự xáo trộn lớn trong ngắn hạn là ít khả năng xảy ra. Về tác động có thể xảy ra đối với các công ty Nhật Bản, một chuyên gia đã chỉ ra rằng, về mặt địa lý thì Hàn Quốc là quốc gia sẽ chịu ảnh hưởng nhiều hơn Nhật Bản, tuy nhiên nếu đồng Uôn Hàn Quốc giảm giá nhanh chóng thì những công ty Nhật cũng sẽ gánh chịu không ít thiệt hại.
Về những ảnh hưởng đối với quan hệ Nhật–Triều, báo Asahi Shimbun cho rằng, sự qua đời của ông Kim Jong-il sẽ không làm cho quan hệ giữa hai bên có biến đổi đáng kể. Ngay từ Hội nghị đại biểu đảng và Đại hội ủy ban trung ương của Bắc Triều Tiên tổ chức tháng 9 năm 2010, người được xác nhận sẽ trở thành lãnh đạo kế tục, ông Kim Jong-un cũng đã nhận được sự hỗ trợ của quân đội, cho thấy triển vọng tại Bắc Triều Tiên, thể chế chính trị quân đội tiên phong sẽ tiếp tục được duy trì. Ngoài ra, phần lớn các báo trong đó có Nikkei đều đưa ra một nhận định chung về tương lai của vấn đề người Nhật bị phía Bắc Triều Tiên bắt cóc là chưa thấy dấu hiệu nào khả quan.
Nguồn: http://jp.wsj.com, http://sankei.jp.msn.com, http://www.jiji.com/, http://www.nikkei.com ...
Người dịch: Đỗ Ánh, Phòng Kinh tế và Hội nhập khu vực, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á.
Đăng Website NCNB ngày: -2-2012.





Nguồn tin