Ngày 14/4 vào khoảng 21h26phút theo giờ địa phương (19h26phút giờ Việt Nam)  tại Kumamoto (đảo Kyushu, phía nam Nhật Bản) đã xảy ra một trận động đất mạnh 6,4 độ Richter. Theo thông tin được cơ quan địa chấn Nhật Bản cung cấp, không có mối đe dọa sóng thần nào sau trận động đất này[1].

Đây là trận động đất cấp 7 - mức mạnh nhất trong thang cường độ địa chấn Nhật Bản. Thành phố Mashiki thuộc tỉnh Kumamoto là nơi cảm nhận được rung chấn mạnh nhất. Những địa điểm quanh Kumamoto cũng ghi nhận chấn động mạnh từ 3 đến dưới 5 độ theo tiêu chuẩn của Nhật Bản.

Tại thị trấn Mashiki ở Kumamoto Prefecture, chính quyền địa phương cho biết ít nhất khoảng 16.000 hộ gia đình ở Kumamoto không có điện, 38.000 ngôi nhà không có nguồn cung cấp khí đốt, hơn 20 ngôi nhà bị sập và nhiều người đang bị mắc kẹt dưới đống đổ nát; trong đó có người bị thương rất nặng. Một số vụ cháy cũng đã nổ ra trong thị trấn. Các quan chức bệnh viện cho biết hơn 100 người đã được điều trị chấn thương tại ba bệnh viện ở thành phố Kumamoto[2].

Đài NHK cho thấy camera an ninh đặt trên đỉnh của các tòa nhà lắc lư mạnh. Đài này cũng ghi lại dưa hấu rơi khỏi các kệ hàng và vỡ nát trên sàn siêu thị ở Kumamoto, nơi gần tâm chấn. Trong văn phòng của đài NHK ở Kumamoto, video ghi lại cảnh đồ đạc rơi khỏi kệ và nhân viên chui dưới bàn để nấp khi trận động đất làm rung chuyển văn phòng của đài[3].

Cơ quan thời tiết Nhật Bản cho biết trận động đất được cho xảy ra ở độ sâu 10 km. Cảnh sát Kumamoto đang thu thập thông tin và cho biết vẫn chưa xác định được mức độ thiệt hại hoặc báo cáo thương vong. Hãng tin Reuters cho hay phát ngôn viên chính phủ Yoshihide Suga nói có vài ngôi nhà bị sập, còn AP cho biết có thể có người mắc kẹt bên trong các ngôi nhà này.

Tại Tokyo, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe ngay lập tức thiết lập một trụ sở khẩn cấp và yêu cầu các cơ quan có liên quan thu thập và báo cáo thông tin về cho chính phủ. Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ (USGS) nói động đất có cường độ 6,2 độ Richter nhưng sau đó giảm còn 6 độ. Đài truyền hình NHK của Nhật Bản thì nói trận động đất mạnh 6,4 độ Richter.

Các nhà máy điện hạt nhân Genkai, Sendai nằm trên hòn đảo chính ở cực nam của Kyushu, nhà máy Ikata ở lân cận Shikoku không bị ảnh hưởng và vẫn hoạt động bình thường. Nhiều chuyến tàu cao tốc phải ngừng chạy nhằm đảm bảo an toàn cho hành khách, theo Reuters.

Tại Philipines cũng xảy ra một trận động đất với cường độ 5,9 độ Richter tuy nhiên chưa có báo cáo thương vong. Một trận động đất khác cũng được ghi nhận ở Myanmar vào ngày 13 tháng 4 và nhiều nước xung quanh cảm nhận được.

Theo thông tin từ đài NHK, tính đến ngày 15/4 trận động đất đã khiến 9 người chết, hơn 1100 người ở 10 khu vực hành chính bị thương. Trong số những người thiệt mạng, có 3 người tại thị xã Mashiki. Trong số những người bị thương, có 476 người ở thành phố Kumamoto và khoảng 400 người ở Mashiki. Hơn 44.449 người ở tỉnh Kumamoto đã phải sơ tán đến nơi ở tạm. Các thiết bị của Cơ quan Khí tượng không phát hiện khả năng xảy ra sóng thần, song các chuyên gia cảnh báo rằng dư chấn có thể xảy ra trong vòng khoảng 1 tuần[4].

Tại một cuộc họp báo nhanh, Chánh văn phòng Nội Các ông Yoshihide Suga cho biết chính phủ đang làm hết sức mình để có thể nắm bắt đầy đủ tình hình, hoạt động cứu hộ được ưu tiên hàng đầu. Trận động đất Kumamoto lần này được xem là trận động đất mạnh nhất kể từ thảm họa động đất sóng thần năm 2011 đã cướp đi sinh mạng của gần 16.000 người tại Nhật Bản.

Phạm Thu Thủy, Trung tâm Nghiên cứu Nhật Bản, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á

[1] Strongest earthquake since 2011 strikes Kumamoto area

http://www.japantimes.co.jp/news/2016/04/14/national/magnitude-6-4-earthquake-strikes-kumamoto-kyushu/#.Vw_AhfmLQ2w

[2] Earthquake topples houses in southern Japan

http://www.bbc.com/news/world-asia-36045140

[3] Strong quake hits Kyushu region, collapsing walls, houses

http://www.japantoday.com/category/national/view/strong-quake-hits-kyushu-region-no-tsunami-danger

[4] Tin NHK ngày 15/4

http://www3.nhk.or.jp/nhkworld/vi/news/201604151000_vi_02/