Đọc nhiều
Phân loại trợ từ trong tiếng Nhật
Trong tiếng Nhật, trợ từ giữ một vị trí vô cùng quan trọng. Có tới hơn 80 loại trợ từ với hàng trăm ý nghĩa khác nhau. Dựa vào tiêu chí hình thức ( ...Trợ từ は (ha) và が (ga) trong câu tiếng Nhật (phần 1)
Trong ngữ pháp tiếng Nhật, trợ từ đã tạo thành một tiểu hệ thống với những đặc trưng riêng biệt. Không giống với giới từ của tiếng Anh, tiếp vĩ ngữ ...Trợ từ は (ha) và が (ga) trong câu tiếng Nhật (phần 2)
II. Trợ từ 「が」(ga)
Đang online:
Lượt truy cập
TÁC ĐỘNG CỦA ĐẠI DỊCH COVID-19 ĐẾN THỰC TẬP SINH VIỆT NAM TẠI NHẬT BẢN
Đăng ngày: 12-11-2020, 16:09
Đại dịch Covid-19 gây ảnh hưởng đến cuộc sống của người lao động nước ngoài tại Nhật Bản. Tính đến năm 2019, chế độ thực tập kỹ năng cho người nước ngoài của Nhật Bản, tồn tại với danh nghĩa chuyển giao kỹ thuật cho các nước đang phát triển, hiện tiếp nhận hơn 410.972 người lao động nước ngoài. Trong đó người Việt Nam đông nhất chiếm 53,2%[1]. Đây là lực lượng đóng một vai trò quan trọng trong việc bù đắp sự thiếu hụt lao động ở Nhật Bản do già hóa dân số. Thực tế là đại dịch Covid-19 đã khiến nhiều thực tập sinh Việt Nam gặp khó khăn phải nhờ sự tư vấn và trợ giúp của các tổ chức phi lợi nhuận tại Nhật Bản. Một số điều tra xã hội đối với nhóm thực tập sinh Việt Nam tại Nhật Bản đã được tiến hành nhằm tìm hiểu tình hình công việc và cuộc sống của họ trong đại dịch.
1. Tác động đến công việc
Những số liệu điều tra cho thấy 63% thực tập sinh Việt Nam cảm thấy có vấn đề với công việc hiện tại do tác động của Covid-19. Theo giới tính, tỷ lệ nữ thực tập sinh trả lời rằng họ gặp khó khăn trong công việc do ảnh hưởng của Covid-19 cao hơn nam.
Hình 1: Covid-19 tác động đến công việc
Đơn vị %
Nguồn: 在日ベトナム人調査（1）技能実習生・留学生らの約7割「コロナ受け仕事面の問題ある」、仕事減り収入縮小, https://news.yahoo.co.jp/byline/sunainaoko/20200619-00183997/
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 bùng phát, ít việc làm là hiện tượng nổi bật theo mô tả của thực tập sinh kỹ năng Việt Nam. Không phải trong một ngành nghề cụ thể mà các thực tập sinh kỹ năng của nhiều nghề khác nhau đều phàn nàn rằng số lượng việc làm đã giảm. Tình trạng xấu hơn khi công ty chủ quản thực tập sinh đứng trước nguy cơ phá sản do đại dịch Covid-19.
Trong nhóm người trả lời công việc bị ảnh hưởng bởi Covid-19, 90,2% cho rằng giờ làm giảm do ít việc. 49% người được hỏi trả lời rằng thu nhập của họ đã giảm. Nếu lương được trả sau vài tháng, ảnh hưởng đến thu nhập có thể bị chậm lại, nhưng dự kiến sẽ có một số người bị mất thu nhập trong tương lai. Ngoài ra, 19,6% trả lời rằng "không có đủ các biện pháp đối phó với lây nhiễm tại nơi làm việc". Tình trạng công ty chủ quản, cơ quan giám sát chưa đảm bảo đầy đủ về chăm sóc y tế chống lẫy nhiễm vẫn còn tồn tại. Người lao động còn gặp khó khăn trong việc làm thủ tục nhận trợ giúp do không thạo tiếng Nhật để có thể điền vào đơn xin hỗ trợ[2].
Hình 2: Các vấn đề nảy sinh
Đơn vị %
Nguồn: 在日ベトナム人調査（1）技能実習生・留学生らの約7割「コロナ受け仕事面の問題ある」、仕事減り収入縮小, https://news.yahoo.co.jp/byline/sunainaoko/20200619-00183997/
Việc làm ít sẽ kéo theo hệ quả là thu nhập giảm. Đối với thực tập sinh kỹ năng, lương thường được trả sau khi trừ tiền ký túc xá, thuế, bảo hiểm xã hội, v.v. Lương của các thực tập sinh kỹ năng thường ở mức lương tối thiểu của mỗi tỉnh. Mức lương này có sự suy giảm rõ rệt giữa thời điểm chưa xảy ra Covid-19 và hiện nay. Trước đại dịch, phần lớn người lao động Việt Nam có thu nhập trong khoảng 10-15 vạn yên, song trong đại dịch phần lớn ở trong khoảng 5-10 vạn yên[3].
Hình 3: Thu nhập trước Covid-19
Đơn vị: người
Nguồn: 在日ベトナム人調査（1）技能実習生・留学生らの約7割「コロナ受け仕事面の問題ある」、仕事減り収入縮小, https://news.yahoo.co.jp/byline/sunainaoko/20200619-00183997/
Hình 4: Thu nhập khi từ khi đại dich Covid-19 xảy ra
Đơn vị: người
Nguồn: 在日ベトナム人調査（1）技能実習生・留学生らの約7割「コロナ受け仕事面の問題ある」、仕事減り収入縮小, https://news.yahoo.co.jp/byline/sunainaoko/20200619-00183997/
2. Tác động đến đời sống
Cuộc sống người lao động Việt Nam tại Nhật Bản chịu tác động mạnh bởi Covid-19 trên nhiều mặt. Trong đó vấn đề người lao động quan tâm nhất là việc không thể trở về nước.
Hình 5: Tác động Covid-19 đến các mặt đời sống
Đơn vị %
Nguồn: 在日ベトナム人調査（2）コロナで生活面も課題山積、帰国困難・買い物に行けない・日本語学習機会失う, https://news.yahoo.co.jp/byline/sunainaoko/20200620-00184270/
Đối phó với đại dịch toàn cầu Covid-19, các quốc gia đã thắt chặt kiểm soát biên giới và các công ty hàng không đã ngừng hoạt động. Trong hoàn cảnh như vậy, có rất nhiều người lao động không thể trở về Việt Nam.
Ngoài ra, 30,2% số người được hỏi trả lời rằng họ gặp khó khăn trong cuộc sống hàng ngày do ảnh hưởng của Covid-19 như việc không thể đi mua sắm nhu yếu phẩm hàng ngày. Để tiết kiệm chi phí sinh hoạt, nhiều thực tập sinh, du học sinh Việt Nam đi siêu thị mua gạo, rau, thịt, cá, tự nấu ăn. Nhiều trường hợp, thực tập sinh kỹ năng làm việc toàn thời gian tự mang bữa trưa đến nơi làm việc hoặc trở về ký túc xá vào giờ ăn trưa để tự ăn. Điều này là do số lượng người được hỗ trợ bữa trưa từ công ty có hạn. Tuy nhiên, do phải tự hạn chế di chuyển ưng phó với sự bùng phát của Covid-19, một số người gặp khó khăn trong việc mua các nhu yếu phẩm hàng ngày như thực phẩm.
Điều tra cho thấy 25,6% cho rằng các biện pháp chống lại sự lây nhiễm trong ký túc xá hay nhà ở của họ là không đảm bảo. Thực tập sinh thường sống trong ký túc xá do công ty chủ quản chuẩn bị. Tại thời điểm này, không có nhiều trường hợp được cấp phòng riêng, và hầu hết họ sống chung với các thực tập sinh khác. Nếu phòng đôi sẽ đảm bảo hơn, nhưng có một số trường hợp, năm người trở lên sống chung trong một phòng. Thậm chí có trường hợp 10 người sống trong cùng một ngôi nhà. Trong ký túc xá bố trí nhiều giường tầng trong một phòng, hoặc nhiều nệm được trải, các thực tập sinh thường ngủ chung. Nếu ai đó bị nhiễm một loại bệnh nào đó, sẽ có nguy cơ lây nhiễm giữa các học viên ở chung phòng[4].
Hiện tại, xu hướng làm việc tại nhà đang lan rộng trong nhóm những người lao động làm việc tại văn phòng tại Nhật Bản, song hình thức này đối với các thực tập sinh là rất khó. Những ngành nghề thực tập sinh kỹ năng như may, xây dựng, đúc nhựa, sản xuất thực phẩm, chế biến thủy sản, nông nghiệp, chăn nuôi, chăn nuôi bò sữa, máy móc / kim khí,… đều là những nghề chỉ có thể làm khi ra thực địa.
Về vấn đề tiếp cận thông tin, thực tế là có người lao động Việt Nam không hiểu tiếng Nhật để truy cập thông tin liên quan đến Covid-19. Tình trạng lây nhiễm Covid-19 và các biện pháp của chính phủ liên quan đến nó thay đổi theo từng thời điểm. Nhiều thuật ngữ chuyên dụng liên quan đến Covid-19. Không dễ dàng cho những người nói tiếng Nhật không phải là bản ngữ để có được thông tin.
Có trường hợp công ty chủ quản không lắp đặt thiết bị Internet trong ký túc xá của thực tập sinh kỹ thuật và thực tập sinh kỹ thuật chuyển đến cửa hàng tiện lợi để tìm kiếm sóng radio Wi-Fi. Trong một số trường hợp, thực tập sinh kỹ năng bị cấm sử dụng Internet hoặc điện thoại di động. Công ty chủ quản thường cung cấp ti vi cho ký túc xá của thực tập sinh, nhưng vẫn có trường hợp không phải như vậy. Hoặc đơn thuần là thực tập sinh không muốn sử dụng Internet và ti vi để tiết kiệm chi phí.
“Chế độ thực tập kỹ năng dành cho người nước ngoài” bắt đầu từ những năm 1990. Chính phủ Nhật Bản coi mục đích của chế độ này là giúp người lao động các nước khác học hỏi kỹ năng trong các ngành kinh tế của Nhật Bản, sau đó về nước phát huy các kỹ năng đã học đó phụ vụ cho sự phát triển của ngành kinh tế nước mình[5]. Đây là sự "chuyển giao kỹ năng cho các nước đang phát triển" và "đóng góp quốc tế". Chế độ thực tập kỹ năng dành cho người nước ngoài vẫn tiếp tục được mở rộng vì nó hoạt động như một cơ chế phân bổ lao động từ châu Á sang khu vực công nghiệp Nhật Bản. Mặc dù từ "thực tập" đã được sử dụng, nhưng trên thực tế được chấp nhận như một người lao động. Thực tập sinh kỹ năng hiện đang làm việc tại các bộ phận khác nhau như sản xuất, chế biến cá, nông nghiệp, sữa, chăn nuôi, đúc nhựa, xây dựng và điều dưỡng. Một số công ty có thể không hoạt động nếu thiếu lực lượng thực tập sinh.
Các thực tập sinh kỹ năng từ trước đến nay vốn là những người lao động dễ bị tổn thương, đang phải đối mặt với nhiều vấn đề hơn liên quan đến Covid-19. Vấn đề ngày càng trở nên phức tạp và nghiêm trọng. Chính phủ Nhật Bản vận hành một hệ thống đào tạo kỹ năng cho người nước ngoài. Ngành công nghiệp Nhật Bản tiếp nhận thực tập sinh kỹ thuật, Việt Nam đưa người lao động ra nước ngoài theo chính sách quốc gia. Xã hội Nhật Bản đang được hưởng lợi từ các sản phẩm do các thực tập sinh tạo ra. Hai bên cần phối hợp hợp tác lao động ngày càng tốt hơn.
Phan Cao Nhật Anh
Trung tâm Nghiên cứu Nhật Bản, Viện nghiên cứu Đông Bắc Á
[1] 外国人技能実習制度について, truy cập ngày 5/11/2020 tại http://www.moj.go.jp/content/001318235.pdf
[2] 在日ベトナム人調査（1）技能実習生・留学生らの約7割「コロナ受け仕事面の問題ある」、仕事減り収入縮小, truy cập ngày 5/11/2020 tại https://news.yahoo.co.jp/byline/sunainaoko/20200619-00183997/
[3] 在日ベトナム人調査（1）技能実習生・留学生らの約7割「コロナ受け仕事面の問題ある」、仕事減り収入縮小, truy cập ngày 5/11/2020 tại https://news.yahoo.co.jp/byline/sunainaoko/20200619-00183997/
[4] 在日ベトナム人調査（2）コロナで生活面も課題山積、帰国困難・買い物に行けない・日本語学習機会失う, truy cập ngày 5/11/2020 tại https://news.yahoo.co.jp/byline/sunainaoko/20200620-00184270/
[5] 技能実習生手帳, truy cập ngày 5/11/2020 tại https://www.otit.go.jp/files/user/181003-vnm.pdf
Tin tức khác
NGƯỜI VÔ GIA CƯ Ở NHẬT BẢN
Ở Nhật Bản, việc sử dụng chính thức thuật ngữ “người vô gia cư” và định nghĩa rõ ràng của nó xuất hiện cùng với “Đạo luật về các biện pháp đặc biệt ...
THỰC TRẠNG SỬ DỤNG INTERNET Ở NHẬT BẢN
Các dịch vụ internet thương mại đã có mặt tại Nhật Bản vào đầu những năm 1990 và được ngày càng nhiều người sử dụng trong những năm tiếp theo. Việc ...
KODOMO SHOKUDO (CĂNG TIN DÀNH CHO TRẺ EM) Ở NHẬT BẢN
Các quán ăn cung cấp bữa ăn miễn phí hoặc giá rẻ cho trẻ em đã tìm cách giải quyết tình trạng nghèo đói ở trẻ em khi chúng mới bắt đầu xuất hiện cá ...
CÁC VẤN ĐỀ AN SINH XÃ HỘI CỦA NHẬT BẢN NẢY SINH DO ĐẠI DỊCH COVID-19
Trong đại dịch COVID-19, hệ thống an sinh xã hội của Nhật Bản phải đối mặt với nhiều vấn đề phức tạp đặc biệt là trong bối cảnh dân số già hóa và t ...