Năm 2014, du khách nước ngoài đến Nhật Bản tăng 29,4% so với năm 2013 lên 13.413.600 người. Đây là kết quả của việc nới lỏng điều kiện visa, đồng yên giảm giá, các hoạt động thu hút khách cũng như nỗ lực đáp ứng nhu cầu của sân bay Haneda. Thêm vào đó là việc từ tháng 10, nhiều mặt hàng được miễn thuế cho du khách nước ngoài[1]. Những con số cụ thể về lượng khách nước ngoài đến Nhật Bản có thể thấy qua bảng sau.

Bảng số lượng khách du lịch nước ngoài đến Nhật Bản

Nguồn: Số liệu công bố của Tổ chức Du lịch Quốc gia Nhật Bản (Japan National Tourism Organization)

Theo thống kê của tổ chức Du lịch Quốc gia Nhật Bản, số du khách nước ngoài từ các quốc gia đến Nhật Bản năm 2014 đều tăng so với năm 2013. Trong đó, đáng chú ý là lượng khách Trung Quốc tăng đột biến (83,3%), và ở khu vực Đông Nam Á, lượng khách Việt Nam tăng nhanh chỉ sau Philippin. Đối với khách Trung Quốc, bên cạnh lý do chung là đồng yên giảm giá, còn bởi có đường bay mới từ Trung Quốc sang Nhật Bản, người dân được nghỉ do tổ chức hội nghị APEC tại Bắc Kinh và tuyến đường tàu biển đang phát triển mạnh. Du khách Việt Nam đến Nhật Bản tăng do hoạt động quảng cáo mạnh mẽ, đường bay sang Nhật Bản thuận lợi, nhiều chương trình  du lịch Nhật Bản với giá cả hợp lý[2].

Đối với Nhật Bản, việc gia tăng lượng khách du lịch ngoại quốc đến để cảm nhận và khám phá sự hấp dẫn là điều đáng mừng, góp phần vào sự phát triển nền kinh tế của đất nước mặt trời mọc. Chính phủ đặt ra mục tiêu năm 2020, thời điểm diễn ra Olimpic Tokyo, sẽ tăng lượng khách du lịch lên 20.000.000 người[3]. Song điều này cũng làm nảy sinh những vấn đề mới mà Nhật Bản đang lưu ý và chuẩn bị những phương án ứng phó.

Tại các địa điểm du lịch, số lượng khách tăng nhanh sẽ dẫn đến tình trạng thiếu hụt dịch vụ xe du lịch và khách sạn. Du lịch trong nước của người Nhật đang có xu hướng tăng cũng sẽ rơi vào tình trạng thiếu hụt tương tự. Hơn nữa, mùa du lịch trong nước của người dân Nhật Bản là vào tháng 4 và tháng 10, thời điểm có những kỳ nghỉ dài ngày. Đây là khoảng thời gian hoa anh đào nở và mùa lá đỏ, biểu tượng vẻ đẹp của đất nước mặt trời mọc, nên cũng trùng với mùa du lịch đến Nhật Bản của khách nước ngoài. Khả năng có thể nhìn thấy là vì khách du lịch nước ngoài đến quá nhiều mà người dân Nhật Bản gặp khó khăn trong việc đi du lịch trong nước.

Trước thực tế này, người ta đang nghĩ đến phương án biến các nhà cổ thành khách sạn cho khách nước ngoài yêu thích văn hóa Nhật Bản có thể lưu trú. Đối với những khách muốn giao lưu với người Nhật Bản, có thể tận dụng các phòng trống trong nhà người dân làm phòng nghỉ cho khách. Cần tiến hành triển khai những hoạt động bổ sung dịch vụ lưu trú đang có nguy cơ thiếu hụt trong tương lai.

Để mở rộng ngành du lịch, hiện tại có một số khó khăn cần giải quyết. Trong đó có vấn đề qui chế khắt khe về bằng lái xe bus cần được nới lỏng, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc khách du lịch đi lại tiếp cận văn hóa và xã hội Nhật Bản. Một vấn đề lớn khác là việc truy cập Internet không dây đối với các thiết bị cầm tay. Cần tăng số lượng các khu phủ sóng wifi, đơn giản hóa các thủ tục sử dụng Internet nhằm đáp ứng nhu cầu du khách muốn tiếp cận thông tin thăm quan du lịch. Lượng tiêu dùng của du khách nước ngoài năm 2014 lần đầu tiên vượt mức 2 tỉ yên. Bên cạnh việc vui mừng đón nhận nhu cầu tiêu dùng lớn của khách du lịch là vấn đề ứng xử phù hợp với khách tại các nhà hàng, khách sạn[4].

Số người muốn đến du lịch Nhật Bản đang gia tăng, nếu tạo ra sự phản cảm giữa hai bên thì thật là đáng tiếc. Bản thân người dân Nhật Bản trong thời kỳ tăng trưởng cao khi đi du lịch nước ngoài đã từng gặp phải nhiều rắc rối do khác biệt văn hóa. Chính vì vậy, đối với những người chưa quen đi du lịch, cần có thời gian và cơ hội học hỏi. Trước hết, cần hợp tác với công ty du lịch, chú trọng việc giải thích cách ứng xử, trao đổi thông tin, hướng dẫn. Truyền đạt hướng dẫn thông tin văn hóa thông qua những cách thích hợp để khách du lịch hiểu rõ về những khác biệt văn hóa và cảm thấy thoải mái hơn.

Phan Cao Nhật Anh, Trung tâm Nghiên cứu Nhật Bản, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á

[1]Website NHK ngày 17/12/2014

http://www3.nhk.or.jp/nhkworld/

[2]Thông tin từ Website của 日本政府観光局

http://www.jnto.go.jp/jpn/reference/tourism_data/visitor_trends/

[3], [4]訪日客の急増を手放しで喜べるか

http://www.nikkei.com/article/DGXKZO82279450T20C15A1EA1000/